قرص ضدبارداری واقعا برای زیبایی پوست و مو کاربرد دارد؟
زیبایی پوست و مو با قرص ضدبارداری، حقیقت یا شایعه؟
مصرف خودسرانه این داروها نه‌تنها پوست‌شما را شفاف و موهای‌تان را پرپشت نمی‌كند بلكه به آنها آسیب هم می‌رساند. استروژن از قدیم هورمون زیبایی زنانه نامیده می‌شد. درواقع محققان این فرضیه را مطرح كرده‌اند كه میزان زیبایی، ظرافت و حتی سلامت جنسی خانم‌ها به مقدار ترشح این هورمون بستگی دارد. در مقابل، افزایش هورمون‌های مردانه ازجمله تستوسترون در بدن خانم‌ها اگرچه باعث بالا رفتن میل جنسی می‌شود، اما در عین حال جذابیت زنانه آنها را هم به‌شدت كاهش می‌دهد؛ طوری كه مانند مردها دچار ریزش موی سر می‌شوند و پوستی چرب و پر از جوش پیدا می‌كنند.
با این شنیده‌ها خیلی از خانم‌ها وقتی صورت‌شان جوش می‌زند و ریزش مو پیدا می‌كنند، سریع قرص ضدبارداری تهیه می‌كنند تا بتوانند با هورمون‌های زنانه موجود در آنها مشكلات پوست و موی خود را درمان كنند. غافل از اینكه مصرف خودسرانه این داروها در موارد غیرضروری باعث بروز عوارض نامطلوب و حتی تشدید اختلالات پوست و مو می‌شود.
دكتر خلیل صداقت‌پیشه، متخصص پوست، مو و زیبایی و دكتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق‌تخصص نازایی و لاپاراسكوپی به شما در این زمینه بیشتر توضیح می‌دهند.
كدام جوش‌ها با هورمون درمان می‌شوند؟
به‌گفته دكتر خلیل صداقت‌پیشه، متخصص پوست، مو و زیبایی، كسانی كه زیاد جوش می‌زنند، از داروهای ضدجوش معمولی نتیجه نمی‌گیرند و در عین حال از افزایش موهای زائد روی صورت و سینه، ریزش موی سر و اختلالات قاعدگی رنج می‌برند، باید حتما سونوگرافی تخمدان و آزمایش خون انجام دهند تا از لحاظ هورمونی بررسی شوند. اگر مشخص شود فرد اختلال هورمونی یا كیست تخمدان دارد برای او داروی ضدبارداری تجویز می‌شود زیرا داروهایی كه حاوی هورمون‌های زنانه هستند معمولا باعث بهبود جوش‌ها، نازك شدن موهای زائد و كاهش ریزش موی سر می‌شوند. اسپیرونولاكتون یكی دیگر از داروهایی است كه در این موارد تجویز می‌شود. این دارو اثرات هورمون‌های مردانه را در بدن خانم‌ها خنثی می‌كند اما تغییری در میزان ترشح هورمون‌ها ایجاد نمی‌كند؛ به همین دلیل در درمان موهای زائد، ریزش موی سر و جوش صورت نسبت به داروهای دیگر مصرف بیشتری دارد. اما داروهای ضدبارداری با داشتن تركیبات استروژن و پروژسترون میزان هورمون‌های زنانه را بالا می‌برند و از این طریق مانع فعالیت هورمون‌های مردانه می‌شوند. در هر صورت اگر هر یك از این داروها توسط پزشك تجویز شوند، جای نگرانی وجود ندارد.
ریزش مویی كه دیگر جبران نمی‌شود
خیلی از بیماران از مصرف داروهای هورمونی ترس دارند چراكه از اطرافیان خود اطلاعات غلط دریافت كرده‌اند؛ برای مثال می‌ترسند دیگر هیچ‌وقت باردار نشوند، به همین دلیل مصرف دارو را در اواسط دوران درمان قطع می‌كنند و دوباره با ریزش مو، افزایش موهای زائد و جوش صورت مواجه می‌شوند. این افراد باید بدانند قرص ضدبارداری هرگز به‌طور دائم از باروری جلوگیری نمی‌كند. حتی با فراموش كردن یك دوز از آن، فرد ممكن است بارور شود. متاسفانه قطع كردن مصرف این داروها در میانه دوره درمان می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری برای پوست و مو داشته باشد؛ برای مثال ریزش مو اگر خیلی شدید باشد دیگر نمی‌توان به راحتی آن را به حالت قبلی برگرداند. كاشت مو نیز در خانم‌ها دشوارتر از آقایان است و محدودیت‌های خاص خود را دارد. جوش صورت هم بعد از مدتی می‌تواند باعث ایجاد جوشگاه و فرورفتگی روی پوست شود. موهای زائدی كه براثر اختلال هورمونی ایجاد می‌شوند خیلی خوب به لیزر موهای زائد جواب نمی‌دهند و حتما باید برای برطرف كردن آنها در كنار لیزر از دارو استفاده كرد.
از داروهای‌تان جواب نمی‌گیرید؟
درصورتی‌كه دارو به جا مصرف یا تجویز نشود، بیمار اطلاعات صحیحی در اختیار پزشك نگذارد، پزشك توجه كافی در تشخیص نداشته باشد یا آزمایشگاه دقت لازم را به خرج ندهد نه‌تنها بیمار از درمان جوابی نمی‌گیرد بلكه ممكن است دچار تشدید علائم هم بشود؛ بنابراین اگر از داروهای خود نتیجه مطلوبی نگرفته‌اید، باید مجددا به پزشك مراجعه كرده و بررسی شوید. البته داروخانه‌ها نیز در این مورد مقصر هستند. گاهی اوقات پیش می‌آید كه داروخانه داروی مورد نظر بیمار را ندارد و درعوض او را تشویق به خرید داروهای مشابه می‌كند؛ درصورتی‌كه این كار فقط باید با هماهنگی پزشك معالج انجام شود، در غیر این صورت بیمار باید به داروخانه‌های دیگر ارجاع داده شود. نقش بیماران در درمان را هم نباید دست كم گرفت. گاهی اوقات بیماران به صورت سرخود دوز دارو را افزایش می‌دهند به این امید كه تاثیر بیشتری از آن بگیرند؛ درحالی‌كه این كار ممكن است باعث مسمومیت و تشدید بیماری‌شان شود. بعضی‌ها نیز با بهبود علائم بیماری، دوز دارو را بدون مشورت با پزشك كم می‌كنند و با این كار علائم‌شان باز می‌گردد.