در عصر حاضر هزاران محقق و دانشمند در سراسر جهان مشغول پژوهش و تحقیق در زمینه های مختلف مسائل مواد مخدر از جمله :علل گرایش به اعتیاد،اثرات مواد مخدر بر سیستمهای مختلف بدن،ترشحات مواد شبه مرفین در مغز ،علل آرامش حاصل از مصرف مواد مخدر و روشهای مختلف ترک اعتیاد می باشند.
هر ماهه دهها مقاله وکتاب و مجله در سراسر جهان در رابطه با مسائل اعتیاد منتشرمی شود و سالانه صد ها کنگره و سمینار علمی در این رابطه تشکیل می گردد ، ولی متاسفانه با وجود همه این تلاشها معتادان در اعتیاد خویش پایداری نشان داده وبین طالب و مطلوب همواره چراغ سبزی رد و بدل می شود.
در اینجا حداقل 2 سوال مطرح است ، نخست اینکه این همه مراکز علمی و تحقیقی و این همه محقق و پژوهشگر و… برای چیست ؟ دیگر اینکه نتایج حاصل از پژوهشهای بدست آمده در رابطه با پیشگیری از اعتیاد و درمان آن در جامعه جهانی موفق بوده است ؟
در پاسخ باید گفت که متاسفانه رشد علم در این زمینه از آهنگ رو به افزایش اعتیاد در جهان (و بلاخص در کشور عزیزمان) بسیار کندتر بوده و وجود میلیونها معتاد ، خود عمق فاجعه را در جهان مشخص وضعف محققان ومسئولان و دست اندرکاران کشورها را نیز نمایان می سازد (پیام سازمان یونسکو ).
هنوز محققان نتوانسته اند معتاد را بشناسند و تعریف درست و دقیقی از معتاد و اعتیاد ارائه دهند وبرداشتهای آنان تماما بر اساس نظریات و برداشتهای ذهنی و یکسری مسائل آماری استوار است.
براستی علمی که انسان را به خوبی نشناخته ، انسان بیمار را چگونه خواهد شناخت؟
اما از سوی دیگر، قاچاقچیان و سوداگران مرگ توانسته اند با تمام وجود و رشد هر چه سریعتر بر همه تبلیغات ،آموزشها ،دستاوردهای علمی و پزشکی در رابطه با پیشگیری از مصرف مواد مخدر و ترک اعتیاد غلبه نموده وخط بطلانی بر آنها بکشند و با تبلیغات نا مرئی خود ، تمام نتایج علمی بدست آمده را قبل از اجرای عملی آن خنثی نموده و حتی روزانه هزاران نفر را به سوی خویش جلب نمایند.
متاسفانه باید اعلام نموده که تاثیر غیر مستقیم و نا خواسته علم و بخصوص علوم پزشکی و داروسازی ،در افزایش اعتیاد و اثرات جانبی آن کمتر از قاچاقچیان بین المللی نبوده است ،زیرا در صد بالایی از داروهای تولید شده در جهان خود ترکیبات اعتیاد آور دارد و تولید ،فروش وسود حاصل از چنین داروهایی ،ارقام بسیار بالایی را تشکیل می دهد.
از سویی دیگر انسان نیز ذاتا لذت طلب است و نیاز به رفاه وآرامش ونشاط دارد وسیستم نا همگون اقتصادی ،اجتماعی ، صنعتی فعلی دنیا و تغیرات بوجود آمده در شیوه زندگی طبیعی مردم باعث شده که آرامش جای خود را به هیجان و استرس بدهد.
بدین جهت مردمی که نیازمند آرامش هستند، بجای اینکه شیوه زندگی خود را تغییر داده و اصلاح نمایند متوسل به مواد آرام بخش مصنوعی می شوند و خود را بیمار روانی و عصبی پنداشته یا به پزشک پناه برده و با داروهای آرام بخش و ضد افسردگی و اعتیاد آور زندگی را به سر می برند و به سبک علمی وشیوه پزشکی نوین معتاد می گردند و یا مستقیما به مواد مخدر پناه برده و از مصرف آن احساس آرامش کاذب می نمایند.متاسفانه بعضی از همکاران نیز از تجویز بی مورد آن هیچ ابایی نداشته و سیستم قاچاق و سیستم تولید دارو ، هر دو در پی کسب منفعت خویش هستند ومتاسفانه معتادان به هر دوی آنها نیازمند می باشند.
علل گرایش به اعتیاد
با توجه به اینکه روانشناسان و جامعه شناسان ،علل گرایش اولیه به سوی اعتیاد را کمبود ها و بیماری روانی و عاطفی و ذکر می کنند که می تواند در گرایش افراد به مواد مخدر موثر باشد و با توجه به اینکه رابطه ای بین بیماریهای روانی و مواد مخدر طبیعی وجود دارد ، شاید بتوان گفت که احتمالا یکی از عواملی که می تواند در گرایش افراد به سوی مواد مخدر مصنوعی ، دارای نقش باشد کاهش ترشح اندروفین در مغز بوده که بطور طبیعی و ناخودآگاه جهت تامین آن به مواد مخدر پناه می برند. فردی که برای اولین بار ترکیبات مرفینی از قبیل تریاک و هروئین را مصرف می کند ،ترکیبات مرفین از طریق گیرنده های خون در بدن فرد جذب می شود و با توجه به این که بصورت طبیعی نیز مقداری توسط خود مغز ترشح می گردد ،مقدار مرفین در مغز افزایش می یابد و چون ترکیبات مرفینی،اثری آرام بخش وضد درد دارد ، شخص احساس آرامش و نشاط نموده ویا به تعبیری نشئه می گردد و اگر تکرار در مصرف نماید عکس العملی در مغز پدید خواهد آمد ،زیرا مغز خود مقداری ترکیبات مرفینی طبیعی –البته به اندازه مورد نیاز –ترشح می نماید و با اضافه شدن مقدار مرفین که بر اثر استعمال مواد مخدر مصنوعی انجام می گیرد، مغز قابلیت تحمل آنرا نداشته و به ناچار بایستی به طریقی جلوی مرفین اضافی که وارد مغز می شود گرفته شود پس خود مغز بایستی از ترشح مرفین خودداری نماید که در این صورت غدد و مناطقی از مغز که مسئول ترشح اندروفینها می با شند از فعالیت باز می ایستند و یا ترشح آن کاهش می یا بد.
با توجه به اینکه مغز انسان نیاز به مرفین طبیعی داشته و از طرفی مناطقی که مسئول ترشح آن هستند ،غیر فعال شده اند لذا فرد دچار ناراحتیهای مختلفی می شود که به مجموعه آنها سندرم ترک اعتیاد گفته می شود.
در این حالت فرد ناچار است مرفین مورد نیاز مغز را از خارج تامین نماید و در اینجا می گوییم که فرد معتاد شده است.
تا وقتی که مناطق مسئول ترشح اندروفین در بدن،به حالت طبیعی خود بر نگردند و مرفین ترشح ننمایند، فرد همچنان معتاد خواهد بود بنابراین اگر فرد معتاد حتی چند سال حبس نمائیم ، فقط ناراحتیهای جسمی او بر طرف می گردد ولی علاقه و میل شدیدی نسبت به مواد مخدر خواهد داشت و به محض آزادی به دنبال اعتیاد می رود و یا اگر فرد معتاد بخواهد با متادون و داروهای آرام بخش وغیره اعتیاد خود را ترک نماید ، کمتر موفقیتی بدست خواهد آمد(که این مسئله در جامعه ما کاملا مشهود است ) زیرا داروهای فوق فقط می توانند مرفین مورد نیاز مغز را تامین نمایند، ولی نمی توانند مناطقی از مغز را که از فعالیت باز ایستاده به حالت طبیعی و اولیه خود برگردانند بنابراین روشهای ترک اعتیاد موقعی موثر خواهد بود که بتوانند غدد و مناطقی از مغز را که مسئول ترشح اندروفین بوده به شکل طبیعی بر گرداننده تا مجددا بطور طبیعی مرفین مورد نیاز را ترشح و تامین نمایند .
با توجه به مطالب فوق ،درمان با طب سوزنی می تواند روش مناسبی برای ترک اعتیاد باشد . بنابر تحقیقات انجام شده ،طب سوزنی باعث ترشح اندروفین طبیعی مغز شده و به این طریق باعث عدم علاقه فرد معتاد نسبت به مواد مخدر می شود و به راحتی و با آرامش در مدتی نسبتا کوتاه موفق به ترک اعتیاد خواهد شد.
بررسی نتایج مثبت بدست آمده با طب سوزنی در ترک اعتیاد،موفقیت حدود 72 درصد برای معتادان به هروئین و 88 در صد برای معتادان به تریاک پس از 24 الی 99 ماه (2تا 8 سال)بوده که نسبت به سایر روشهای درمانی ، از باز دهی بسیار مطلوبی برخوردار بوده است. در ترک اعتیاد با طب سوزنی میتوان از نقاط خاصی روی بدن و گوش بیمار با اتصال به دستگاه الکترواکوپانکچر استفاده نمود. روش بالینی برای درمان سندرم ترک اعتیاد به وسیله طب سوزنی با استفاده از گوش و تحریک الکتریکی ، نخستین بار توسط Wen و cheung در هنگ کنگ توسعه یافت.
طول مدت درمان در این روش بین 7 تا 15روز و مدت هر جلسه 30 تا 40 دقیقه می باشد.تاثیر درمان پس از 10 تا 15 دقیقه به صورت کاهش علائم ترک اعتیاد مشخص می گردد .
ترشح اشک ، آبریزش بینی ، درد اندامها ، کرامپهای معدی ، لرز، خشم و عصبانیت ناپدید شده و تنفس بیمار منظم تر شده و بیمار احساس گرمی و آرامش می کند . بیماران تحت درمان حالت بهبودی را بیان می کنند و میل به مصرف مواد مخدر در آنها متوقف می شود . تا کنون هیچگونه عوارض جانبی در خلال درمان اعتیاد با طب سوزنی مشاهده نشده است .
حالت لذت حاصل از درمان با طب سوزنی که در خلال درمان به بیمار دست می دهد شاهدی بر تهیج ساختمانهای عصبی بوده و نشان دهنده ترشح مرفین در مغز می باشد.
اکثر کسانی که درمان شده اند پس از درمان اولیه هیچگونه ناراحتی و میل و هوس نسبت به مواد مخدر ندارند ،ولی برای اینکه اثرات درمان برای همیشه باقی بماند درمان یاد آوری ضروری و موثر است .
در سوالی که از درمان شدگان مبنی بر وجود میل و هوس پس از درمان با طب سوزنی بعمل آمد 92 در صد آنان اعلام نمودند که هیچگونه تمایلی به مصرف مواد مخدر ندارند و نیز طبق نظر خانوادها70 درصد از معتادان پس از درمان با طب سوزنی از نظر اخلاق نیز بهبود یافته اند .
ترک معتادان به مواد مخدر با روش طب سوزنی نسبت به سایر روشهای درمانی ،ازمزایای زیر برخوردار می باشد.
1-عدم مصرف داروهای شیمیایی.
2-کاهش سندرم ترک اعتیاد(نسبت به سایر روشهای درمانی، ناراحتی بسیار کمتری در زمان ترک خواهد داشت).
3-ایجاد آرامش و اعتماد به نفس در فرد معتاد
4- هزینه بسیار کمتر نسبت به سایر روشها
5-طول مدت بسیار کم درمان (یک تا دو هفته)
6-درمان می تواند بصورت سر پایی انجام شود
7-معمولا پس از درمان، میل ، هوس و کشش نسبت به مواد مخدر نخواهد داشت.
8- نتیجه درمان بسیار موفقیت آمیز تر از سایر روشها می باشد.
بنابراین با توجه به مزایای فوق و با توجه به گسترش روز افزون اعتیاد در جامعه، طب سوزنی می تواند به عنوان یک روش بسیار موثر، حداقل در زمینه ترک معتادان در در سطح کشور گسترش یابد تا بتواند راه گشایی برای درمان تمام معتادان باشد.